TAJUK 8: STRATEGI PENGURUSAN BILIK DARJAH

Strategi merupakan ilmu yang berkaitan dengan cara-cara merancang dengan teratur untuk mencapai matlamat atau kejayaan. Konsep pengurusan bilik darjah mempunyai guru sebagai watak utama untuk menguruskan rutin bilik darjah dan murid-murid supaya menjalankan tugas mereka mengikut jadual bertugas yang telah disediakan. Perkara tersebut termasuklah membersihkan bilik darjah, menguruskan murid agar mematuhi segala peraturan yang telah ditetapkan dalam bilik darjah, menguruskan bahan bantu mengajar supaya dapat digunakan dengan berkesan dan menguruskan aktiviti kumpulan supaya dilaksanakan mengikut perancangan serta menguruskan keadaan fizikal bilik darjah selepas digunakan supaya menjadi lebih kondusif untuk aktiviti pengajaran dan pembelajaran.

Menurut James Ang (2014), pengurusan bilik darjah ini merupakan usaha-usaha mengendalikan proses pengajaran dan pembelajaran dengan cekap dan berkesan di sekolah. Menurut Meng. E (1997: 63) pula, konsep bilik darjah ditafsirkan mengikut fungsi pendidikan atau ciri penyusunan fizikal. Oleh itu, tempat-tempat seperti sebuah bilik yang mengandungi sekumpulan pelajar di bawah jagaan seorang guru, sebuah padang, sebuah makmal sains yang sedang dijalankan ujikaji, sekumpulan murid sedang menonton program televisyen pendidikan di pusat sumber juga boleh digolongkan di bawah konsep bilik darjah.

Faktor yang mempengaruhi bilik darjah terbahagi kepada faktor sosial iaitu merujuk kepada hubungan antara keperluan emosi individu dan persekitaran sosisalnya. Faktor yang memberi kesan kepada persekitaran psikososial yang sihat adalah pendekatan pengajaran, gaya kepimpinan guru, bentuk komunikasi dan corak interaksi yang diwujudkan. Selain itu, faktor emosi merupakan gaya kepimpinan (autoritarian) iaitu mengawal pelajar melalui ganjaran dan hukuman. Oleh itu, wujud suasana tertekan dan tidak konduksif semasa berada di dalam bilik darjah.

Seterusnya, peranan guru di dalam bilik darjah. Seseorang guru perlu mendalami latar belakang pelajar yang berada di dalam bilik darjahnya. Guru perlulah mengenali muridnya dalam aspek budaya, keluarga dan juga ekonomi. Melalui pengetahuan maklumat tersebut, ia dapat memudahkan para guru untuk merancang dan melaksanakan proses pengajaran dan pembelajaran. Tambahan pula, guru perlulah merancang persekitaran bilik darjah. Persekitaran fizikal bilik darjah mestilah menarik dan konduksif. Hiasan bilik darjah perlulah dititikberatkan untuk keselesaan semasa pengajaran dan pembelajaran berlangsung.

Selanjutnya, guru haruslah mengenal pasti pelajar yang memiliki gaya belajar visual iaitu pelajar yang cenderung mempelajari sesuatu melalui penglihatan. Guru boleh menggunakan bahan bantu mengajar melalui media dengan meminta pendapat para pelajar mengenai apa yang disampaikan oleh media tersebut. Contohnya, buku, majalah, peta dan lain-lain. Selain itu, guru juga perlulah melihat tahap pembelajaran pelajar yang lebih cenderung menggunakan pendengaran sebagai saranan dalam mencapai keberkesanan dalam pembelajarannya. Gaya belajar auditori ini bersifat eksternal dengan cara mengeluarkan suara atau bunyi. Mereka dapat belajar dengan cara merakam, perbincangan, mendengar muzik atau kerja kumpulan.

            Kesimpulannya, pengurusan bilik darjah yang efektif tidak akan berlaku tanpa perancangan yang baik dan sempurna. Jelaslah bahawa pengurusan bilik darjah merupakan perkara penting yang memerlukan pengetahuan, kemahiran serta kesabaran bagi memperoleh kesan yang maksimum. Selain itu, guru perlulah mendapatkan maklumat yang secukupnya mengenai bilik darjah yang berkenaan. Persediaan JERISAH (Jasmani, Emosi, Rohani, Intelek, Sosialisasi, Alam, Hamba-Allah) guru yang lengkap akan membolehkan pengajaran dan pembelajaran dijalankan dengan lancar.

Rujukan:

1. Sang, S, M. (1997).Pedagogi I Kurikulum dan Pengurusan Bilik Darjah.Subang Jaya, Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman Sdn Bhd.

2. Sang, S, M. (2011). Pengurusan Bilik Darjah dan Tingkah Laku. Puchong, Selangor: PENERBIT Multimedi Sdn Bhd.